สรุปงานวิจัย

วิจัยเรื่อง...การพัฒนาทักษะกระบวนการวิทยาศาสตรของเด็กปฐมวัยโดยใชกิจกรรมการเรียนรูประกอบชุดแบบฝกทักษะ

ปริญญานิพนธ

ของ

เอราวรรณ ศรีจักร

1. เด็กปฐมวัย หมายถึง เด็กนักเรียนชาย - หญิง ที่มีอายุระหวาง 4 - 5 ปซึ่งกําลัง

ศึกษาอยูระดับอุบาลศึกษา

2. การพัฒนา หมายถึง ผลลับของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทักษะกระบวนการ

วิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยที่ไดรับจากการจัดกิจกรรมการเรียนรูประกอบชุดแบบฝึกทักษะ

วิทยาศาสตรสาหรับเด็กปฐมวัย ซึ่งประเมินโดยแบบประเมินที่ผูวิจัยสร็างขึ้น

3. ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยหมายถึง ความสามารถของ

เด็กปฐมวัยในการใช้ความคิดคนหาความรู้เพื่อหาคําตอบที่เป็นองค ความรู้ได้ในการวิจัยนี้

จําแนกเปน 4 ดาน ดังนี้

    3.1 การสังเกต หมายถึง ความสามารถในการใชประสาทสัมผัสอยางใดอยางหนึ่ง

หรือหลายอยางรวมกัน ไดแก หู ตา จมูก ลิ้น และผิวกาย เขาไปสัมผัสโดยตรงกับวัตถุหรือ

เหตุการณแล้วเด็กสามารถบอกลักษณะหรือความแตกตางของสิ่งนั้นได

    3.2 การจําแนกประเภท หมายถึง ความสามารถในการแบงประเภทสงของโดยม

เกณฑที่ใชในการจำแนกประเภทอยางใดอยางหนึ่งไดแก ความเหมือน ความแตกตางและ

ความสัมพันธ

    3.3 การสื่อสาร หมายถึง ความสามารถในการบอกขอความหรือเลาใหฟงถึงสิ่งที่

คนพบจากการสังเกต การทดลองเพื่อใหผูอื่นเขาใจไดถูกตอง

    3.4 การลงความเห็น หมายถึง ความสามารถในการอธบายหรือสรุปความเห็นสิ่ง

ที่คนพบหรืออธิบายสิ่งที่เกดขึ้นตามมาหรือที่ไดจากประสบการณการเรียนรูรวมกับการใช้เหตุผล

4. กิจกรรมการเรียนรูหมายถึงงานการเรียนสําหรับเด็กปฐมวัยที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น

เพื่อใหเด็กไดปฏิบัติการการเรียนรโดยจัดลําดับสาระตามชุดแบบฝกทักษะวิทยาศาสตรของ

รศ.ดร.กุลยา ตันติผลาชีวะ ที่นํามาใชประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรูโดยเนนใหเด็กไดลงมือ

กระทําไดรับประโยชนจริง ดังนี้6

ขั้นนํา เปนขั้นการเตรียมเด็กเขาสูกิจกรรมการเรียนรูประกอบดวยกิจกรรมอยาง

ใดอยางหนึ่งที่มีเนื้อหาสอดคลองกับเรื่องที่จะเรียน

ขั้นสอน แบงออกเปน 2 ตอน

ตอนที่ 1 จัดกิจกรรมใหเด็กมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับมโนทัศนของเรื่องที่เรียน และ

ตอนที่ 2 ทําชุดแบบฝกทักษะตามมโนทัศนของเรื่องที่เรียน

ขั้นสรุป เด็กรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกบทักษะกระบวนการวิทยาศาสตรที่เด็กได้รับ

จากการเรียนเรื่องนั้นๆ

5. ชุดแบบฝึกทักษะ หมายถึง แบบฝกทักษะวิทยาศาสตรโดยเนนการใชสมองเปนฐานการเรียนรู

(Brain - Based Learning) สําหรับเด็กปฐมวัยที่ออกแบบโดย ดร.กุลยา ตันติผลาชีวะจํานวน 4 เรื่อง คือ การสังเกต พืช สัตวและโลกของเรา

กรอบแนวคิดในการวิจัย

สมมติฐานในการวิจัย

เด็กปฐมวัยที่ไดรับการจัดกิจกรรมการเรียนรูประกอบชดแบบฝ ุ กท ักษะ มีการพฒนา ั

ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตรกอนและหลังการทดลองแตกตางกัน

ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร

1. การสังเกต

2. การจําแนกประเภท

3. การสื่อสาร

4. การลงความเห็น

กิจกรรมการเรียนรูประกอบชุดแบบฝึกทักษะ

• ขั้นนํา

• ขั้นสอน แบงออกเปน 2 ตอน

ตอนที่ 1 จัดกิจกรรมการเรียนรู

ตอนที่ 2 ทําชุดแบบฝกทักษะ

วิทยาศาสตร

• ขั้นสรุ

ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตรขั้นพื้นฐาน (Basic Science Process Skills) มี8 ทักษะ ดังนี้

 1. ทักษะการสังเกต (Observation) หมายถึง ความสามารถในการใชประสาทสัมผัสอยางใดอยางหนึ่งหรือหลายอยางรวมกันเขาไปสัมผัสโดยตรงกับวัตถูหรือเหตการณ์โดยมีจุดประสงค์เพื่อหารายละเอียดของสิ่งนั้นๆ

  2. ทักษะการวัด (Measurement) หมายถึง ความสามารถในการใชเครื่องมือวัดหาปริมาณของสิ่งตางๆ

ไดอยางถูกตองโดยมีหนวยกํากับและรวมไปถึงการใชเครื่องมืออยางถูกตอง

  3. ทักษะการคํานวณ (Using numbers) หมายถึง ความสามารถในการบวก ลบคูณหาร ตัวเลขที่แสดงคาปริมาณของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งไดจากการสังเกต การวัดหรือการทดลอง

  4. ทักษะการจําแนกประเภท (Classification) หมายถึง ความสามารถในการจัด

จําแนกหรือเรียงลําดับวัตถุหรือสิ่งที่อยูในปรากฏตางๆ ออกเปนหมวดหมูโดยมีเกณฑที่ใช้ใน

การพิจารณา 3 ประการ คือ ความเหมือน ความแตกตางและความสมพันธ์

  5. ทักษะความสัมพันธระหวางมิติของวัตถุกับเวลา (Space / Space Relation -

ship and space / time relationship) หมายถึง ความสามารถในระบุความสัมพันธระหวางสิ่ง

ตอไปนี้ความสัมพันธระหวาง 2 มิติกับ 3 มิติสิ่งที่อยูหนากระจกเงากับภาพในกระจกเปนซาย

ขวาของกันและกันอยางไร ตําแหนงที่อยูของวัตถุหนึ่งกับอีกวัตถุหนึ่ง การเปลี่ยนแปลงตําแหนง

ที่อยูของวัตถุบเวลาหรือมิติของวัตถุเปลี่ยนแปลงไปกับเวลา มิติ (Space)  ของวัตถุหมายถึง

ที่วางบริเวณที่วัตถุนั้นครอบครองอยูซึ่งมีรูปรางและลักษณะเช่นเดียวกับบวัตถุนั้น โดยทั่วไปแลว

มิติของวัตถุจะมี 3 มิติ (Dimensions) ไดแก ความกวาง ความยาว ความหนาหรือความสูงของ

วัตถุ

  6. ทักษะการจัดกระทําและสื่อความหมายขอมูล (Organization data and

communication) หมายถึงความสามารถในการนําขอมูลที่ไดจากการสังเกต การวัด การทดลอง

และจากแหลงอื่นๆ มาจัดใหม โดยวิธีการตางๆ เชน การจัดเรียงลําดับ การจัดแยกประเภท

เพื่อใหผูอื่นเขาใจความหมายของขอมูลชุดนั้นๆ ดีขึ้น โดยการนําเสนอในรูปตาราง แผนภูมิ

แผนภาพ กราฟ

  7. ทักษะการลงความเห็นจากขอมูล (Inferring) หมายถึง ความสามารถในการนําเสนอ

อธิบายขอมูลที่มีอยูซึ่งไดมาจากการสังเกต การวัด การทดลอง โดยเชื่อมโยงกับความรูเดิมหรือ

ประสบการณเดิม เพื่อสรุปความเห็นเกี่ยวกับขอมูลนั้นๆ

  8. ทักษะการพยากรณ (Prediction) หมายถึง ความสามารถทํานายหรือคาดคะเน

สิ่งที่จะเกิดขึ้นลวงหนา โดยอาศัยการสังเกตปรากฏการณซ้ำๆ และนําความรูที่เปนหลักการ

กฎหรือทฤษฎีในเรื่องนั้นๆ มาชวยในการทํานาย การทํานายทําไดภายในขอบเขตของขอมูล

(Interpolating) และภายนอกขอบเขตขอมูล (Extrapolating)